බල්ලාගේ වැඩේ බූරුවාට බාරදීම
-ආචාර්ය නාලක ගොඩහේවා (මව්බිම 22 /12/ 2017 )
ශ්රී ලංකාවට සුද්දන්ගෙන් නිදහස ලැබුනේ 1948 දීය. එදා සිට මෙවන විට වසර 69 ක් ගත වී ඇත. අපට පසු නිදහස ලැබූ බොහෝ ආසියාතික රටවල් අද ලෝකයේ දියුණුතම රටවල් අතරට එක්වී සිටියදී ලංකාව තවමත් දියණු වෙමින් පවතින රටකි. මේ යන විදියටනම් තවත් අවුරුදු 50 කටවත් මේ රට දියුණු රටක් වේ යැයි සිතිය නොහැක්කේ දියුණුව යනු සාපේක්ෂ මිම්මක් නිසාත් ලෝකයේ අනෙක් රටවල් බොහෝමයක් ලංකාවට සාපේක්ෂව වේගයෙන් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින නිසාත්ය. ඒ අතර අප්රිකානු රටවල් රැසක්ද වේ.
නිදහසින් පසු 1954 හා 1955 වසර හැරුන විට අන් සෑම වසරකම අපේ රටේ අයවැය පරතරය ඍන අගයක් විය. පරතරය පියවා ගත්තේ රජය විසින් දෙශීය හා විදේශීය ණය ලබා ගැනීමෙනි.
2005 දි පසුගිය රජය බලයට එන විට රටේ සමස්ථ ණය බර රුපියල් බිලියන 2,222ක් විය ( කෝටි 222,200)
2014 අවසාන වන විට රාජ්ය ණය බර රුපියල් බිලියන 7391 දක්වා ඉහල ගොස් තිබුනි.
වසර නමයක කාලය තුල රුපියල් බිලියන 5160 කින් රජ්ය ණයබර වැඩි වී තිබුනි. මේ වසරකට දල වශයෙන් රුපියල් බිලියන 575 ක පමන වැඩිවීමකි.
මේ මුදල් වලුට සිදුවූයේ කුමක් දැයි වටහා ගැනීමට එම අවසර 9 ක කාලය තුල සිදුවූ දේවල් මතක් කර බලමු.
වසර 30 තිස්සේ රටට විශාල බරක්ව පැවති ත්රස්ථවාදය මුලින් උපුටා දමන ලදී.
රටේ ආර්ථිකය ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 20 සිට ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 80 දක්වා සිව් ගුනයකින් වැඩිවිය. ආර්ථිකය ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 20 දක්වා වර්ධනය වීමට වසර 57 ක් ගත් වී තිබුන අතර එය සිව් ගුනයකින් වර්ධනය කිරීමට අවශ්ය වුයේ වසර 9 ක් පමනි.
උද්ධමනය 8.3 % සිට 3.3 % ට අඩු විය
රැකියා වියුක්තිය 8.3% සිට 4.3 % ට අඩු විය
දුගී බව 15% සිට 8% ට අඩු විය.
විදුලිය ඇති නිවාස ප්රමාණය 73% සිට 98% දක්වා වැඩි විය
පිරිසිදු ජලය ලැබෙන නිවාස ප්රමාණය 72% සිට 90% දක්වා වැඩිවිය
දුරකථන භාවිතය 37% සිට 120% දක්වා වැඩිවිය
පරිඝනක සාක්ෂරතාව 0.5% සිට 26% දක්වා වැඩි විය.
අයවැය පරතරය 7.5% සිට 5.7% දක්වා අඩුවිය
රාජ්ය ණය බර දල ජාතික නිශ්පාදනයේ ප්රතිශතයක් ලෙස 102.5% සිට 70.3% ට අඩු විය
කොටස් වෙළඳපොල සමස්ථ මිල දර්ශකය ඒකක 1506 සිට 7299 දක්වා වැඩි විය. 2014 වන විට කොළබ කොටස් වෙළඳපොල ආසියාවේ තිරසරම කොටස් වෙළඳපොල ලෙස සම්මාන ලැබීය.
කොළඹ නගරය ආසියාවේ වේගයෙන්ම දියුණු වන නගරය ලෙස 2014 සම්මාන ලැබුවේ චීනය පවා පරදවමිනි.
පසුගිය රජයේ අවසාන වසර කිහිපයේ ලංකාවේ ආර්ථිකය වසරකට 7% කට ඉහල වේගයකින් වර්ධනය වෙමින් පැවතිනි.
බැලූ බැලූ අත සංවර්ධනය දක්නට ලැබුනි. අපි උදාහරණ කිහිපයක් ගෙන බලමු.
මාගම්පුර වරාය නිර්මාණය, ඔළුවිල් වරාය නිර්මාණය, දකුණු කොලඹ වරාය සංවර්ධන ව්යාපෘතිය, කොලඹ වරාය පුළුල් කිරීම,කන්කසන්තුරේ වරාය ප්රතිසංස්කරනය වැනි වරාය නිර්මාණයන් හා සංවර්ධනය කිරීම්
මත්තල ගුවන්තොටුපොල නිර්මාණය, ඉරණමඩු ගුවන්තොටුපොල සංවර්ධනය වැනි ගුවන් තොටුපොලවල් නිර්මාණය හා සංවර්ධනය කිරීම්
කොළඹ කටුනායක අධිවේගී මාර්ගය, කොලඹ මාතර අධිවේගී මාර්ගය පිටතවට රවුම අධිවේගී මාර්ගය මෙන්ම රට පුරා ඉදිවූ හා අලුත් වැඩියාවු මහා මාර්ග පද්ධතිය.
යාගන්ධය ජලාශය, වෙහෙරගල ජලාශය, දැදුරු ඔය සංවර්ධනය, මන්නාරම යෝධවැව සංවර්ධනය, ඉරණමඩු හා මුතියන්ගන කට්ටු වැව සංවර්ධනය, මොරගහකන්ද ජලාශ ව්යාපෘතිය වැනි ජලාශ හා වාරිමාර්ග සංවර්ධනය
නොරිච්චෝලේ බලාගාරය, ලක්විජය බලාගාරය, උතුරු ජනනී බලාගාරය හා විදුලි පද්ධතිය, කෙරවලපිටිය බලාගාරය, මොරොගොල්ල ජල විදුලිබල ව්යාපෘතිය වැනි විදුලි බලාගාර ව්යාපෘති
උතුරු දුම්රිය මාර්ගය, මන්නාරම දුම්රිය මාර්ගය වැනි දුම් රිය මාර්ග
ලංකාවේ දිගම පාලම වන කින්නියා පාලම, සේරුනුවර හා සොමාවතිය පාලම, දෙහිවල, ගම්පහ, පෑලියගොඩ, වේයන්ගොඩ, නුගේගොඩ ගුවන් පාලම්, අංගුපිටිය, මනම්පිටිය, ආරුගම්බේ, ඉරක්කන්ඩි පාලම් වැනි පාලම් නිර්මාණය
උතුරු නැගෙනහිර පාසැල් යලි ගොඩනැගීම, පරිගනක තාක්ෂණ විද්යාල 1000ක් ඇතිකිරීම, ඌව වෙල්ලස්ස විශ්ව විද්යාලය පිහිටවීම, සාගර විශ්වවිද්යාලය පිහිටවීම වැනි අධ්යාපන පහසුකම් සංවර්ධනය
කොළඹ පැල්පත්වාසීන් වෙනුවෙන් ඉදිකල තට්ටු නිවාස යෝජනාක්රම, අභිමංසල රණවිරු නිවාස යෝජනා ක්රමය වැනි නිවාස යෝජනා ක්රම
කොළඹ නගරය නවීකරණය, හම්බන්තොට නගර සංවර්ධනය, තුරඟපිටිය ගොඩනැගිලි සංකීර්ණය නවීකරණය, ලන්දේසි රෝහල නවීකරණය, ආර්කේඩ් ගොඩනැගිලි සංකීර්ණය නවීකරණය, නෙලුම් කුලුණ, නෙලුම් පොකුණ කලාගාරය, මාගම්පුර සම්මන්ත්රණ ශාලාව, ශ්රී ජයවර්ධනපුර නවීකරණය හා ජලපාලනය, බෙල්ලන්විල සංවර්ධන ව්යාපෘතිය, ගාල්ල ලන්දේසි බලකොටුව නවීකරණය වැනි නාගරික සංවර්ධන කටයුතු
ලිපිය දික්වන නිසා මෙහි සඳහන් කලේ එදා අප සියැසින් දුටු සංවර්ධනයෙන් කොටසක් පමනි.
නමුත් ලංකාවේ චන්දදායකයෝ බහුතරයක් මින් සෑහීමට පත් නොවූහ. ඔවුන්ට වෙනසක් අවශ්ය විය. ඒ අනුව 2015 ජනවාරි මස රටේ පාලනය වෙනත් කන්ඩායමකට බාර දෙන ලදී. ඒ වඩා සාර්ථක පාලන තන්ත්රයක් අපේක්ෂාවෙනි. එම නව පාලනයේ තේමාව යහපාලනය යන නමින් ජනගත කෙරුනි.
වෙනස සිදු කොට දැන් වසර 3කට ආසන්නය
නව රජය බලයට ආවේ කිසිදු සූදානමක් හෝ සැලැස්මක් නැතුවය. මාස දෙක තුකට වරක් රජය අලුත් ආර්ථික ප්රතිපත්තියක් ඉදිරිපත් කිරීමෙන්ම එය තහවුරු වේ. ප්රමුඛතා හඳුනාගැනීමට නොහැකිවීම නිසා කාලය මෙන්ම සම්පත්ද නාස්ති විය. පරිපාලනයට නව රජයේ ප්රධානීන්ට ඇති නොහැකියාවද ඉතා සුලුකලකින් ජනතාවට දකින්නට ලැබුනි.
අප පසුගිය වසර 3 කට ආසන්න කාලය තුල අත්පත් කර ගෙන ඇත්තේ මොනවාදැයි මදක් සිතා බලමු. හදවතින් නොව බුද්ධියෙන් විමසා බලමු. ඒ සඳහා ඕනෑම අයෙකුට රජයේම දත්ත භාවිත කල හැක. මහබැංකු වෙබ් අඩවියට පිවිසීමෙන් මෙම ලිපියේ සඳහන් ඕනෑම දත්තයක් පරීක්ෂාකල හැක.
රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය අඩාලවී ඇත. එය මේ වන විට 4% ට අඩුය.
උද්ධමනය 3.3% සිට 8.6% ට වැඩි වී ඇත
රැකියා වියුක්තිය 4.3% සිට 4.6% ට වැඩි වී ඇත
නමුත් 2017 වසරේ රජයේ එදිනෙදා වියදම් 2014 ට වඩා 49% කින් ඉහල ගොස් ඇත. 2018 වසරේ ඇස්තමේන්තුව අනුව 63% කි වියදම ඉහල යාමට නියමිතය.
ජනතාව මත පැටවූ බදු 2014 ට වඩා 49% කින් දැනටමත් ඉහල ගොස් ඇති අතර මෙවර අයවැය යෝජනා අනුව 2018 වසරේ ජනතාවගේ බදු බර 2014 ට සාපේක්ෂව 94% කින් ඉහල යනු ඇත.
2018 වසරේදී ජනතාව 2014 ට වඩා රුපියල් බිලියන 984 ක් ( කෝටි 98,400) ක් වැඩිපුර බදු ගෙවීමට නියමිතය.
රුපියලේ අගය 17% කින් පමන බාල්දු වීම නිසා පමනක් රාජ්ය ණය වලට ඇති බලපෑම රුපියල් බිලියන 550 කින් පමන ඉහල ගොස් ඇත.
ලෝක බැංකුවේ ' ව්යාපාර කිරීමේ පහසුකමේ දර්ශකය' තුල 2014 දී ලංකාව ලෝකයේ 85 වන ස්ථානයේ සිටි නමුත් 2017 අවසන් වන විට අප 110 ස්ථානයට පහත වැටී ඇත.
ලෝ ප්රකට බ්ලූම්බර්ග් ආයතනය ලංකාව ආයෝජනයට අනතුරු දායක රටක් ලෙස නම් කොට ඇත
පසුගිය වසර 3 තුල විදේශ ආයෝජන ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 1.6 කට වඩා ලංකාවෙන් ඉවත් කරගෙන ඇත.
මේ අතර රජය දිගින් දිගටම අලුතින් ණය ගනිමින් සිටී
2014 දී රුපියල් බිලියන 7391 වූ රාජ්ය ණය බර 2017 ජූනි වන විට රුපියල් බිලියන 10,163 දක්වා ඉහල ගොස් තිබුනි.
2018 අයවැය යෝජනා අධ්යයනයෙන් පෙනෙන්නේ 2018 අවසන් වන විට රජ්ය ණය බර රුපියල් බිලියන 12,000 ඉක්මවීමට නියමිත බවයි. ඒ 2014 ට සාපෙක්ෂව 64 ක පමණ වැඩි වීමකි.
මේ අනුව පසුගිය රජය වසර 9 ක් තුල අලුතින් ලබාගත් රුපියල් බිලියන 5,169 ක ණය මෙන් 90% ක් හෙවත් රුපියල් බිලියන 4,700 ක පමන අලුත් ණය වත්මන් රජය ඔවුන්ගේ මුල් වසර 4 තුල ලබා ගැනීමට නියමිතය.
පසුගිය රජය ආරම්ඹ කර තිබූ ව්යාපෘතීන් වැඩ අවසන් වූ පසු තමුන්ගේ මෙන් පෙන්වා විවෘත කරනවා විනා එදා මෙන් ඔබට ඇහැට පෙන්නට සංවර්ධනයක් අලුතින් සිදු වෙමින් පවතීද ?
අනාගත පරපුර වෙනුවෙන් අප ඉතුරු කල යුතු සම්පත් විදේශිකයින්ට කුණු කොල්ලයට පවරා දී පිටරැටියන් විත් අප රට දියුණු කරනු ඇතැයි යන අන්ධ විශ්වාසයෙන් බලා සිටීම හැර වෙනත් ආර්ථික ප්රතිපත්තියක් ජනතාවටනම් පෙනෙන්නට නැත.
දේශපාලන කන්නාඩි ගලවා මදක් සිතුවොත් අප මේ යන්නේ කොයිබටද යන ගැටලුව ඕනෑම පුරවැසියෙකුට මතු වනු ඇත .
ජනතාව රජයක් පත්කරගන්නේ රට පාලනය කිරීමට මිස වසර 3 ක් තිස්සේ පසුගිය රජයට දොස් පවරමින් කාලය නාස්ති කරන්නට නොවේ. නමුත් වත්මන් රජය ඒ හැර වෙන යමක් කරනවා අපට පෙනෙන්නට නැත.
වසර කිහිපයකට පෙර අපි අපේ දරුවන්ට පැහැදිලි අනාගතයක් ගොඩ නගමින් සිටියෙමු. ඉගනගෙන පිටරැටියන්ට වැඩ කරන්නට යනවා වෙනුවටතමුන්ගේම රටේ අභිමානවතව ජීවත් වන්නට අවශ්ය පරිසරය ඔවුන් වෙනුවෙන් නිර්මාණය වෙමින් තිබුනි. කතිරයකින් ඒ ගමන නතර කරදැමුවේ අප අතරම සිටි පිරිසක් විසිනි. තීන්දුව වැරදුන බව මේ වන විට ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙකු පිළිගනිති. වැරදීම නිවැරදි කිරීමට අවස්ථාවක් එන තුරු ඔවුහු බලා සිතිති. නමුත් මෙදා වැටුන වලෙන් ගොඩගැනීම නම් කතිරයකට පමනක් කල හැකි වේදැයි සැක සහිතය.
යහපාලනයේ ඔනැ එපාකම් නිසා අපේ පැරණි ෆෙස්බුක් පිටුව එහි සිටි සාමාජිකයන් 130000 සමග අතුරුදන් වී ඇති අතර මෙන්න අපේ නවතම ෆෙස්බුක් පිටුව like කර නොමැතිනම් like කර සෙට් වන්න සැමට කලින් සත්ය දැන ගන්න